Định danh điện tử là gì​? Hướng dẫn kích hoạt và đăng ký định danh mức 1 & 2

Trong thời đại số hóa, định danh điện tử (Electronic Identification – eID) đang trở thành một phần quan trọng trong việc xác thực danh tính cá nhân trên môi trường trực tuyến. Không chỉ giúp nâng cao bảo mật, đây còn là ứng dụng mở ra nhiều cơ hội trong giao dịch tài chính, dịch vụ công và thương mại điện tử. Cùng tìm hiểu chi tiết về hình thức định danh này ngay bài viết dưới đây!

Xem thêm:

• FDI là gì? Các hình thức, điều kiện và nguyên tắc góp vốn FDI
• Chuyển nhượng cổ phần: quy định, thủ tục và nghĩa vụ thuế
• Thời hạn và quy định của thỏa ước lao động tập thể bạn đã biết?

Định danh điện tử là gì?

Định danh điện tử là quá trình sử dụng công nghệ số để xác minh danh tính của một cá nhân hoặc tổ chức trên môi trường trực tuyến. Hệ thống định danh này giúp người dùng truy cập vào các dịch vụ công, tài chính và thương mại điện tử mà không cần xuất trình giấy tờ trực tiếp.

• Định danh thông qua tài khoản cá nhân: các nền tảng như ngân hàng, dịch vụ tài chính yêu cầu người dùng tạo tài khoản và xác thực danh tính qua ảnh, số điện thoại, email, v.v.
• Định danh bằng sinh trắc học: sử dụng vân tay, nhận diện khuôn mặt, mống mắt để xác thực danh tính.
• Định danh qua chứng thư số: ứng dụng chữ ký số và mã hóa để bảo vệ thông tin cá nhân.

Điều kiện đăng ký định danh điện tử

Theo Điều 6 Quyết định 34/2021/QĐ-TTg, để đăng ký và sử dụng tài khoản định danh điện tử, cá nhân cần đáp ứng các điều kiện sau:

Độ tuổi đăng ký

• Cá nhân từ đủ 14 tuổi trở lên: có thể tự đăng ký tài khoản định danh thông qua ứng dụng eID trên thiết bị di động.
• Cá nhân chưa đủ 14 tuổi: việc đăng ký tài khoản phải thông qua tài khoản của cha, mẹ hoặc người giám hộ.
• Người được giám hộ khác: cũng đăng ký theo tài khoản định danh của người giám hộ hợp pháp.

Thông tin cần khai báo khi đăng ký

Cá nhân khi đăng ký tài khoản định danh phải cung cấp đầy đủ các thông tin sau:

• Số định danh cá nhân (đối với công dân Việt Nam).
• Số hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị đi lại quốc tế (đối với người nước ngoài).
• Họ và tên đầy đủ.
• Ngày, tháng, năm sinh.
• Giới tính.
• Quốc tịch (áp dụng cho người nước ngoài).
• Số điện thoại và email dùng để liên hệ và xác thực tài khoản.

Trường hợp đặc biệt

Nếu đăng ký tài khoản định danh cho người chưa đủ 14 tuổi, người mất năng lực hành vi dân sự, hoặc người gặp khó khăn trong nhận thức và làm chủ hành vi, người đăng ký phải khai báo thêm các thông tin của cá nhân đó theo quy định tại Khoản 4 Điều 6 Quyết định 34/2021/QĐ-TTg.

Như vậy, để đăng ký tài khoản định danh điện tử, cá nhân cần đảm bảo đúng độ tuổi, cung cấp thông tin đầy đủ và tuân thủ các quy định hiện hành nhằm đảm bảo tính chính xác và bảo mật danh tính khi sử dụng dịch vụ điện tử.

Tài khoản định danh điện tử có mấy mức độ

Theo Nghị định 69/2024/NĐ-CP về định danh và xác thực điện tử, tài khoản định danh điện tử của công dân Việt Nam được chia thành hai mức độ: tài khoản định danh mức độ 1 và định danh mức độ 2.

So sánh tài khoản định danh mức độ 1 và mức độ 2

Tài khoản định danh điện tử mức độ 1 phù hợp với những ai muốn sử dụng các dịch vụ trực tuyến đơn giản, không yêu cầu xác thực mạnh. Trong khi đó, tài khoản mức độ 2 có độ bảo mật cao hơn và có thể thay thế nhiều giấy tờ tùy thân, giúp thuận tiện hơn khi tham gia các giao dịch quan trọng.

Hướng dẫn kích hoạt định danh điện tử​ đơn giản

Kích hoạt định danh điện tử là bước quan trọng giúp công dân tận dụng các tiện ích số, đơn giản hóa thủ tục hành chính. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết để bạn thực hiện dễ dàng.

Kích hoạt trên điện thoại

Để kích hoạt tài khoản định danh​ trên ứng dụng VNeID, công dân thực hiện theo các bước sau:

Bước 1: Mở ứng dụng VNeID và chọn Kích hoạt tài khoản định danh điện tử.

Bước 2: Nhập số định danh cá nhân (số CCCD gắn chip) và số điện thoại đã đăng ký, sau đó chọn Gửi yêu cầu.

Bước 3: Nhập mã OTP được gửi đến số điện thoại đăng ký.

Bước 4: Thiết lập mật khẩu theo yêu cầu từ 8 đến 20 ký tự, bao gồm: chữ số, chữ viết hoa, chữ viết thường và ít nhất một ký tự đặc biệt.

Bước 5: Thiết lập mã passcode gồm 6 chữ số từ 0 đến 9.

Bước 6: Thiết lập câu hỏi bảo mật để xác minh danh tính trong các trường hợp cần thiết. Lựa chọn câu hỏi và nhập câu trả lời phù hợp, đồng thời ghi nhớ để sử dụng sau này.

Bước 7: Hệ thống sẽ thông báo kích hoạt định danh điện tử​ thành công, hoàn tất quá trình thiết lập tài khoản.

Kích hoạt trên máy tính

Nếu muốn kích hoạt định danh trên máy tính, công dân thực hiện như sau:

Bước 1: Truy cập vào trang web chính thức của VNeID tại https://vneid.gov.vn .

Bước 2: Chọn mục Kích hoạt tài khoản.

Bước 3: Nhập số định danh cá nhân và số điện thoại đã đăng ký, sau đó chọn Gửi yêu cầu.

Bước 4: Nhập mã OTP được gửi đến số điện thoại đăng ký. Nếu tài khoản đã được kích hoạt trước đó, hệ thống sẽ thông báo.

Bước 5: Thiết lập bảo mật bao gồm:

• Mật khẩu: 8-20 ký tự, gồm chữ số, chữ viết hoa, chữ viết thường và ký tự đặc biệt.
• Mã passcode: 6 chữ số từ 0 đến 9, dùng để xác thực khi sử dụng dịch vụ.
• Câu hỏi bảo mật: lựa chọn câu hỏi và nhập câu trả lời, ghi nhớ để sử dụng khi cần thiết.

Bước 6: Hệ thống thông báo kích hoạt thành công.

Bước 7: Đăng nhập bằng số định danh cá nhân và mật khẩu để sử dụng tài khoản định danh trên máy tính.

Kích hoạt định danh điện tử​ giúp mỗi công dân dễ dàng tiếp cận các dịch vụ công trực tuyến một cách an toàn và tiện lợi. Với hướng dẫn kích hoạt đơn giản trên điện thoại và máy tính, bạn có thể chủ động hoàn thành quá trình này trong vài phút.

Cách đăng ký tài khoản định danh điện tử​

Việc đăng ký tài khoản định danh điện tử không chỉ giúp xác thực danh tính chính xác mà còn mở ra nhiều tiện ích trong việc quản lý thông tin cá nhân trên nền tảng số. Cùng xem hướng dẫn đăng ký tài khoản ở cả hai mức độ 1 và 2 ngay bên dưới đây.

Hướng dẫn đăng ký tài khoản định danh mức 1

Bước 1: Người dùng tải ứng dụng VNeID trên App Store hoặc Google Play về điện thoại. Sau khi tải ứng dụng, chọn vào mục Đăng ký góc phải phía dưới màn hình.

Bước 2: Thực hiện nhập các thông tin bao gồm:

• Số định danh cá nhân
• Số điện thoại

Sau đó nhấn vào ô Đăng ký.

Bước 3: Quét mã QR và kiểm tra thông tin đăng ký. Hệ thống sẽ gửi yêu cầu sử dụng camera để quét mã QR trên căn cước công dân (CCCD). Sau khi quét, hệ thống hiển thị các thông tin cá nhân, bạn cần kiểm tra:

• Số định danh cá nhân
• Số điện thoại
• Họ và tên khai sinh
• Giới tính
• Ngày tháng năm sinh
• Nơi thường trú
• Số nhà, phố, tổ dân phố/thôn/đội

Nếu thông tin chính xác, chọn Đăng ký.

Bước 4: Nhập mã OTP và thiết lập mật khẩu. Hệ thống gửi mã OTP qua SMS để kích hoạt tài khoản. Sau đó, bạn tiến hành tạo mật khẩu đăng nhập.

Bước 5: Sau khi đăng nhập, chọn Đăng ký tài khoản định danh điện tử mức 1 (thực hiện trực tuyến).

Bước 6: Sử dụng tính năng NFC. Trong giao diện mục Đăng ký tài khoản mức 1, chọn Bắt đầu.

Sau khi đọc các nội dung lưu ý về tính năng NFC, nhấn Tôi đã hiểu và thực hiện theo hướng dẫn.

Hướng dẫn đăng ký tài khoản định danh mức 2

Bước 1: Công dân thông báo với cán bộ về việc làm hồ sơ cấp tài khoản định danh điện tử và cung cấp thông tin đăng ký bao gồm:

• Số điện thoại
• Địa chỉ email

Công dân có thể cung cấp thêm thông tin người phụ thuộc và các giấy tờ kèm theo nếu có nhu cầu tích hợp vào hồ sơ đăng ký. Nếu muốn đăng ký tích hợp các loại giấy tờ như giấy phép lái xe, đăng ký xe, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế…, công dân cần mang theo các giấy tờ gốc để đối chiếu.

Bước 2: Thực hiện làm hồ sơ cấp CCCD gắn chip. Công dân cung cấp thông tin nhân thân, sinh trắc học và các giấy tờ tích hợp (nếu có).

Bước 3: Cán bộ thực hiện quy trình cấp, đổi, cấp lại CCCD gắn chip theo đúng quy trình.

Bước 4: Công dân kiểm tra, đối chiếu thông tin nhân thân, thông tin giấy tờ đăng ký tích hợp và ký xác nhận trên phiếu đăng ký định danh điện tử, phiếu thu nhận thông tin căn cước công dân.

Tài khoản định danh không chỉ giúp bảo mật thông tin cá nhân mà còn mang đến sự thuận tiện trong các giao dịch hành chính và dịch vụ công trực tuyến. Việc sở hữu tài khoản định danh mức độ 1 hoặc 2 góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi số, giúp công dân tiết kiệm thời gian và tối ưu hóa trải nghiệm với các dịch vụ công.

Tầm quan trọng của định danh điện tử

Quản lý danh tính cá nhân

Định danh điện tử cho phép cá nhân lưu trữ và sử dụng danh tính số mà không cần mang theo giấy tờ tùy thân. Giảm thiểu rủi ro mất giấy tờ, giả mạo danh tính hoặc lợi dụng thông tin cá nhân. Cung cấp phương thức xác thực đáng tin cậy khi tham gia vào các nền tảng số.

Tăng cường bảo mật thông tin trong giao dịch trực tuyến

Làm định danh điện tử giúp bảo vệ người dùng khỏi các hành vi lừa đảo trực tuyến và gian lận tài chính. Khi kết hợp với các phương thức bảo mật như xác thực hai yếu tố (2FA) hay sinh trắc học, người dùng có thể thực hiện giao dịch an toàn hơn. Hạn chế các hình thức tấn công mạng như phishing (giả mạo) và hijacking (chiếm đoạt tài khoản).

Hỗ trợ doanh nghiệp trong việc xác thực khách hàng

• Ngân hàng, tổ chức tài chính: định danh bằng điện tử giúp đơn giản hóa quy trình mở tài khoản trực tuyến, xác thực giao dịch và chống rửa tiền (AML – Anti Money Laundering).
• Thương mại điện tử: các nền tảng bán hàng trực tuyến có thể xác minh danh tính khách hàng một cách nhanh chóng, giúp giảm tỷ lệ đơn hàng giả mạo.
• Dịch vụ số: các ứng dụng cung cấp dịch vụ số như ví điện tử, nền tảng gọi xe, ứng dụng y tế… đều cần định danh để đảm bảo tính xác thực của người dùng.

Thúc đẩy sự phát triển của chính phủ điện tử

Định danh điện tử giúp công dân truy cập dễ dàng vào các dịch vụ công trực tuyến, chẳng hạn như:

• Đăng ký hộ khẩu, khai sinh, cấp căn cước công dân.
• Nộp thuế, xin cấp phép kinh doanh, đăng ký bảo hiểm xã hội.
• Thực hiện các thủ tục hành chính mà không cần đến trực tiếp cơ quan nhà nước.
• Giảm thiểu tham nhũng, thất thoát tài nguyên nhờ vào quy trình minh bạch, số hóa hoàn toàn.

Hỗ trợ thanh toán không dùng tiền mặt

Định danh trên nền tảng điện tử giúp người dùng thực hiện thanh toán online an toàn thông qua ví điện tử, ngân hàng số mà không cần đến các phương thức truyền thống. Giúp ngăn chặn giao dịch ẩn danh và hạn chế các hoạt động rửa tiền.

Góp phần phát triển kinh tế số

Tạo nền tảng cho sự phát triển của các mô hình kinh tế số, thương mại điện tử và chuyển đổi số doanh nghiệp. Doanh nghiệp có thể mở rộng hoạt động toàn cầu mà vẫn đảm bảo xác thực được danh tính khách hàng thông qua các hệ thống định danh liên kết.

Đáp ứng xu hướng chuyển đổi số và hội nhập quốc tế

Nhiều quốc gia đã áp dụng hệ thống định danh trên hệ thống điện tử quốc gia, giúp công dân dễ dàng thực hiện các giao dịch xuyên biên giới. Các tổ chức quốc tế đang thúc đẩy chuẩn hóa định danh để hỗ trợ thương mại, du lịch và giao dịch tài chính trên phạm vi toàn cầu.

Kết luận

Định danh điện tử là một bước tiến quan trọng trong quá trình chuyển đổi số, giúp nâng cao bảo mật và tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch trực tuyến. Dù còn tồn tại một số thách thức, nhưng với sự phát triển của công nghệ, eID sẽ ngày càng phổ biến và đóng vai trò quan trọng trong mọi lĩnh vực từ tài chính, thương mại đến quản lý hành chính công.

BEE PRO

Cảm ơn bạn đã xem bài viết này. Cập nhật các bài viết từ BEE PRO để biết thêm thông tin mới nhất về kế toán, thuế và các quy định chính sách cập nhật.

BEE PRO – Đồng hành tận tâm!