Trong bối cảnh kinh doanh đầy cạnh tranh, báo cáo tài chính không chỉ là một yêu cầu pháp lý bắt buộc mà còn là công cụ đắc lực giúp doanh nghiệp theo dõi, phân tích và đưa ra những quyết định chiến lược chính xác. Thông qua các báo cáo này, nhà quản lý có thể đánh giá toàn diện hiệu quả hoạt động, tối ưu hóa nguồn lực và xây dựng kế hoạch tài chính bền vững. Cùng tìm hiểu loại báo cáo này qua bài viết dưới đây cùng BEE PRO.

Xem thêm:

• Cách quyết toán thuế thu nhập cá nhân 2025 online đơn giản
• Báo cáo thuế là gì? Những báo cáo cần nộp theo từng thời điểm
• Các báo cáo quyết toán cuối năm

Báo cáo tài chính là gì? Vai trò và đối tượng sử dụng

Theo Luật Kế toán 2015 và các quy định liên quan, báo cáo tài chính là hệ thống thông tin kinh tế, tài chính của một đơn vị kế toán, được trình bày theo biểu mẫu chuẩn theo quy định của chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán hiện hành. Đây là công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp phản ánh toàn diện tình hình tài chính, kết quả hoạt động kinh doanh và dòng tiền trong một khoảng thời gian nhất định.

Báo cáo tài chính không chỉ phục vụ nhu cầu quản lý nội bộ mà còn đáp ứng yêu cầu của các cơ quan Nhà nước, nhà đầu tư, ngân hàng và các bên liên quan khác trong việc đưa ra quyết định kinh tế. Một báo cáo đầy đủ sẽ cung cấp các thông tin quan trọng về:

• Tài sản của doanh nghiệp
• Nợ phải trả và vốn chủ sở hữu
• Doanh thu, thu nhập khác, chi phí sản xuất kinh doanh và các khoản chi phí khác
• Kết quả kinh doanh (lãi hoặc lỗ) và phương án phân chia lợi nhuận
• Dòng tiền ra vào của doanh nghiệp

Bên cạnh các chỉ tiêu tài chính chính yếu, doanh nghiệp cũng cần lập Bản thuyết minh Báo cáo tài chính để cung cấp các thông tin bổ sung, giải thích chi tiết về số liệu, chính sách kế toán áp dụng và các nghiệp vụ tài chính quan trọng. Việc lập và trình bày bảng báo cáo này đúng chuẩn không chỉ giúp minh bạch hóa hoạt động kinh doanh mà còn nâng cao uy tín doanh nghiệp trong mắt các đối tác và cơ quan quản lý.

Vai trò

Báo cáo tài chính đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá tình hình tài chính, kết quả hoạt động và dòng tiền của doanh nghiệp. Dưới đây là những vai trò chính của BCTC:

• Giúp nhà quản lý ra quyết định tài chính: dựa trên các chỉ số tài chính, doanh nghiệp có thể điều chỉnh chiến lược để tối ưu hóa lợi nhuận.
• Cung cấp thông tin cho nhà đầu tư: giúp nhà đầu tư đánh giá tiềm năng sinh lời của doanh nghiệp.
• Hỗ trợ kiểm soát rủi ro: doanh nghiệp có thể phát hiện các vấn đề tài chính sớm để có biện pháp xử lý kịp thời.
• Nâng cao uy tín và minh bạch: BCTC được lập đầy đủ và chính xác giúp doanh nghiệp xây dựng lòng tin với các đối tác.

Đối tượng sử dụng

Báo cáo tài chính không chỉ phục vụ nhu cầu quản lý nội bộ mà còn đóng vai trò quan trọng đối với nhiều bên liên quan. Các đối tượng sử dụng báo cáo này bao gồm:

• Ban lãnh đạo doanh nghiệp: dùng để theo dõi tình hình tài chính, từ đó đưa ra chiến lược kinh doanh phù hợp.
• Nhà đầu tư và cổ đông: dựa vào BCTC để đánh giá hiệu quả hoạt động và triển vọng của doanh nghiệp trước khi quyết định đầu tư.
• Ngân hàng và tổ chức tín dụng: sử dụng BCTC để thẩm định khả năng vay vốn của doanh nghiệp.
• Cơ quan thuế: kiểm tra tính minh bạch của hoạt động tài chính và xác định nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp.
• Đối tác kinh doanh: xem xét tình hình tài chính của doanh nghiệp để đưa ra quyết định hợp tác.

Với những nội dung đã chia sẻ sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn báo cáo tài chính là gì​? Đây không chỉ là công cụ phản ánh tình hình tài chính của doanh nghiệp mà còn đóng vai trò quan trọng trong quản trị, đầu tư và kiểm soát rủi ro. Việc lập BCTC minh bạch, chính xác giúp doanh nghiệp tuân thủ các quy định pháp luật, nâng cao uy tín, tạo dựng lòng tin với nhà đầu tư, đối tác và cơ quan quản lý.

Báo cáo tài chính gồm những gì?

Theo quy định tại Điều 100 Thông tư 200/2014/TT-BTC, hệ thống BCTC của doanh nghiệp được chia thành BCTC năm và BCTC giữa niên độ. Tùy vào từng loại hình báo cáo, doanh nghiệp sẽ lập và trình bày các chỉ tiêu tài chính theo đúng quy định, đảm bảo tính liên tục và nhất quán trong báo cáo. Cùng tìm hiểu báo cáo tài chính gồm những gì ngay bên dưới đây​

Báo cáo tài chính năm

BCTC năm là báo cáo tổng hợp đầy đủ tình hình tài chính, kết quả kinh doanh và dòng tiền của doanh nghiệp trong một năm tài chính. Hệ thống BCTC năm bao gồm:

• Bảng cân đối kế toán: cung cấp thông tin về tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu tại một thời điểm nhất định.
• Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh: phản ánh doanh thu, chi phí và lợi nhuận trong kỳ kế toán.
• Báo cáo lưu chuyển tiền tệ: theo dõi dòng tiền vào và ra từ hoạt động kinh doanh, đầu tư và tài chính.
• Bản thuyết minh BCTC: giải trình chi tiết các chỉ tiêu tài chính quan trọng và chính sách kế toán áp dụng.

Báo cáo tài chính giữa niên độ

BCTC giữa niên độ là báo cáo được lập trong khoảng thời gian ngắn hơn (thường là 6 tháng), giúp doanh nghiệp và các bên liên quan theo dõi tình hình tài chính kịp thời. BCTC giữa niên độ dạng đầy đủ bao gồm:

• Bảng cân đối kế toán giữa niên độ
• Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh giữa niên độ
• Báo cáo lưu chuyển tiền tệ giữa niên độ
• Bản thuyết minh BCTC chọn lọc

Việc lập báo cáo tài chính đầy đủ và chính xác không chỉ giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu quả hoạt động mà còn đảm bảo tuân thủ các quy định pháp lý, tạo sự minh bạch trong quản lý tài chính.

Thời hạn nộp báo cáo tài chính

Việc nộp báo cáo tài chính đúng hạn là yêu cầu bắt buộc đối với doanh nghiệp nhằm đảm bảo tính minh bạch trong hoạt động tài chính và tuân thủ quy định pháp luật. Theo quy định của Luật Kế toán 2015 và Thông tư 200/2014/TT-BTC, thời hạn nộp BCTC được xác định dựa trên loại hình doanh nghiệp và cơ quan nhận báo cáo.

Thời hạn nộp BCTC năm

Báo cáo tài chính năm là tài liệu quan trọng, phản ánh toàn bộ hoạt động tài chính của doanh nghiệp trong một năm tài chính. Tùy vào loại hình doanh nghiệp, thời hạn nộp có sự khác biệt. Thời hạn nộp bao gồm:

• Đối với doanh nghiệp nhà nước. Với công ty mẹ và tổng công ty nhà nước nộp chậm nhất là 30 ngày kể từ ngày kết thúc năm tài chính. Các doanh nghiệp nhà nước còn lại hạn nộp chậm nhất là 90 ngày.
• Đối với doanh nghiệp tư nhân, công ty hợp danh: chậm nhất là 30 ngày kể từ ngày kết thúc năm tài chính.
• Đối với công ty cổ phần, công ty TNHH: chậm nhất là 90 ngày kể từ ngày kết thúc năm tài chính.
• Đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI): chậm nhất là 90 ngày kể từ ngày kết thúc năm tài chính.

Thời hạn nộp BCTC giữa niên độ

Báo cáo giữa niên độ thường được lập theo quý hoặc 6 tháng nhằm giúp doanh nghiệp theo dõi tình hình tài chính kịp thời.

• BCTC quý: nộp chậm nhất là 20 ngày kể từ ngày kết thúc quý. Đối với công ty mẹ và tổng công ty nhà nước, thời hạn là 45 ngày.
• BCTC 6 tháng: nộp chậm nhất là 30 ngày kể từ ngày kết thúc 6 tháng đầu năm. Đối với công ty mẹ và tổng công ty nhà nước, thời hạn là 60 ngày.

Cơ quan nhận BCTC

Tùy vào loại hình doanh nghiệp, các báo cáo cần được nộp đến các cơ quan sau:

• Cơ quan thuế quản lý trực tiếp
• Cơ quan thống kê
• Sở Kế hoạch và Đầu tư (đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài)
• Cơ quan quản lý chuyên ngành (nếu doanh nghiệp thuộc ngành đặc thù)

Việc nộp BCTC đúng hạn không chỉ giúp doanh nghiệp tránh bị xử phạt vi phạm hành chính mà còn thể hiện sự chuyên nghiệp, minh bạch trong hoạt động kinh doanh.

Hướng dẫn quy trình lập báo cáo tài chính

Lập báo cáo tài chính là một công việc quan trọng, đòi hỏi tính chính xác để phản ánh trung thực tình hình tài chính của doanh nghiệp. Sai sót trong quá trình lập báo cáo có thể ảnh hưởng đến việc ra quyết định của doanh nghiệp và các bên liên quan. Chính vì vậy, nắm vững quy trình lập BCTC là điều cần thiết. Cùng theo dõi hướng dẫn dưới đây để hiểu rõ các bước lập BCTC một cách đầy đủ và chính xác.

Bước 1: Sắp xếp chứng từ kế toán

Trước khi lập báo cáo, kế toán viên cần thu thập, kiểm tra và sắp xếp đầy đủ các chứng từ kế toán như hóa đơn, phiếu thu, phiếu chi, hợp đồng kinh tế,… Việc này giúp đảm bảo dữ liệu chính xác, minh bạch và hỗ trợ kiểm toán khi cần.

Bước 2: Hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh

Mọi giao dịch tài chính trong doanh nghiệp cần được ghi nhận đúng quy định kế toán. Các nghiệp vụ bao gồm mua bán hàng hóa, thanh toán công nợ, trích khấu hao tài sản cố định, tính lương nhân viên,…

Bước 3: Phân loại nghiệp vụ theo kỳ kế toán

Dữ liệu kế toán cần được phân loại theo tháng hoặc quý, giúp doanh nghiệp dễ dàng theo dõi biến động tài chính. Các khoản thu, chi, tài sản, công nợ, lợi nhuận cần được ghi nhận rõ ràng để đảm bảo báo cáo phản ánh đúng thực trạng tài chính.

Bước 4: Rà soát và tổng hợp số liệu kế toán

Trước khi lập báo cáo, kế toán viên phải rà soát, đối chiếu dữ liệu để phát hiện sai sót. Các khoản thu chi, công nợ, hàng tồn kho, tài sản cố định, chi phí khấu hao,… cần được kiểm tra để đảm bảo tính chính xác và nhất quán trong báo cáo.

Bước 5: Kết chuyển doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh

Doanh thu, chi phí và lợi nhuận cần được kết chuyển đúng kỳ kế toán để tính toán lãi lỗ chính xác. Bút toán tổng hợp sẽ giúp doanh nghiệp xác định kết quả kinh doanh và chuẩn bị dữ liệu cho kỳ kế toán tiếp theo.

Bước 6: Lập BCTC theo quy định

Dựa trên số liệu đã tổng hợp, kế toán viên lập các báo cáo tài chính gồm bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, báo cáo lưu chuyển tiền tệ và bản thuyết minh BCTC. Báo cáo cần được lập theo biểu mẫu quy định, đảm bảo đầy đủ thông tin và nộp đúng hạn theo yêu cầu của cơ quan quản lý.

Quy trình lập BCTC bao gồm 6 bước quan trọng đã được hướng dẫn chi tiết ở trên. Việc thực hiện đúng quy trình sẽ giúp doanh nghiệp tuân thủ quy định pháp luật và cung cấp thông tin tài chính quan trọng, hỗ trợ quản lý, đầu tư và ra quyết định hiệu quả. Nếu gặp khó khăn trong quá trình lập báo cáo, bạn có thể tham khảo các dịch vụ hỗ trợ từ BEE PRO hoặc xem qua các mẫu báo cáo tài chính​ để đảm bảo tính chính xác và tuân thủ quy định.

Kết luận

Báo cáo tài chính không chỉ là công cụ quản lý tài chính mà còn là tài liệu quan trọng giúp doanh nghiệp đánh giá tình hình kinh doanh, thu hút nhà đầu tư và đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật. Việc lập và phân tích báo cáo này một cách khoa học sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu suất hoạt động và xây dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững.

BEE PRO

Cảm ơn bạn đã xem bài viết này. Cập nhật các bài viết từ BEE PRO để biết thêm thông tin mới nhất về kế toán, thuế và các quy định chính sách cập nhật.

BEE PRO – Đồng hành tận tâm!