THÔNG TIN MỚI NHẤT: HỘ KINH DOANH CÓ CẦN ĐÓNG BHXH KHÔNG?

Hộ kinh doanh có cần đóng BHXH không? Đây là vấn đề được rất nhiều chủ hộ kinh doanh quan tâm, đặc biệt là khi Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có thay đổi. Kể từ 1/7/2025, một số điểm chính thay đổi đã được ban hành chính thức.

1. HỘ KINH DOANH CÓ PHẢI ĐÓNG BHXH CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG KHÔNG?

Câu trả lời là CÓ. Theo quy định của pháp luật hiện hành, dù là doanh nghiệp hay hộ kinh doanh, nếu có sử dụng lao động theo hợp đồng thì đều phải thực hiện nghĩa vụ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc. 

Nghĩa là dựa theo Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, khi hộ kinh doanh ký hợp đồng lao động từ 1 tháng trở lên với một cá nhân, chủ hộ sẽ phải thực hiện các thủ tục đăng ký và nộp các khoản bảo hiểm bắt buộc theo quy định. 

Và theo điều 14 Bộ luật Lao động 2019, thì hình thức của hợp đồng lao động có thể thể hiện bằng văn bản hoặc lời nói. Nếu như thời hạn hợp đồng dưới 1 tháng thì có thể giao kết bằng lời nói, còn nếu trên 1 tháng thì phải giao kết bằng văn bản. Nếu không thực hiện đúng thì sẽ bị xử phạt theo khoản 1 Điều 9 Nghị định 12/2022/NĐ-CP.

2. MỨC ĐÓNG CÁC LOẠI BẢO HIỂM BẮT BUỘC:

Như đã nói trên, hộ kinh doanh có sử dụng lao động thì vẫn phải đóng đầy đủ các loại bảo hiểm theo tỷ lệ phần trăm trên quỹ tiền lương tháng của người lao động. Mức đóng này sẽ bao gồm các loại bảo hiểm liên quan như:

• Bảo hiểm xã hội bắt buộc (BHXH)
• Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN)
• Bảo hiểm y tế (BHYT)
• Bảo hiểm tai nạn lao động (BHNLĐ)

Tổng tỷ lệ đóng sẽ là 21,5%, dựa trên quỹ lương tháng của người lao động. Nhưng mức này sẽ do người sử dụng lao động chi trả một phần, phần còn lại sẽ được cấn trừ trực tiếp từ tiền lương của người lao động

3. MỨC PHẠT CHO HỘ KINH DOANH KHÔNG ĐÓNG BẢO HIỂM XÃ HỘI:

Luật Bảo hiểm Xã hội 2024 (hiệu lực 01/7/2025) mở rộng đối tượng phải tham gia BHXH bắt buộc, có bao gồm chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh.
Nghị định 12/2022/NĐ-CP (xử phạt vi phạm hành chính trong lao động, BHXH, bảo hiểm thất nghiệp) là văn bản quy định mức phạt.

• Tùy thuộc vào mức độ vi phạm, mức phạt có thể từ 18-20% tổng số  tiền phải đóng, tối đa lên đến 75 triệu đồng 
• Đối với trường hợp cố tình trốn đóng, mức phạt có thể tăng lên đến 75 triệu đồng

Buộc phải khắc phục hậu quả:

• Ngoài việc nộp phạt, chủ hộ kinh doanh còn phải nộp đủ số tiền bảo hiểm còn thiếu cho cơ quan BHXH.
• Đồng thời phải nộp thêm tiền lãi. Mức lãi suất được tính dựa trên số tiền nộp chậm

4. SO SÁNH KHÁC BIỆT KHI ĐÓNG BHXH HỘ KINH DOANH VÀ DOANH NGHIỆP:

Về cơ bản, trách nhiệm đóng BHXH cho người lao động của hộ kinh doanh và doanh nghiệp hoàn toàn giống nhau. Cả hai loại hình đều phải tuân thủ các quy định về mức đóng, đối tượng, thời hạn. Tuy nhiên, theo luật mới vẫn có điểm khác biệt như: 

• Đối với người lao động: Cả hai đều phải đóng BHXH cho người lao động nếu có hợp đồng từ 1 tháng trở lên 
• Đối với người sử dụng lao động: Từ 1/7/2025, Theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024, chủ hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh cũng sẽ thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc như chủ doanh nghiệp

5. QUY TRÌNH VÀ THỦ TỤC ĐÓNG:

Bước 1: Lập hồ sơ đăng ký 

=> Chuẩn bị các giấy tờ liên quan như mẫu kê khai TK03, đăng ký mã đơn vị, CCCD của người đại diện pháp luật,…

Bước 2: Nộp hồ sơ 

=> Người đăng ký BHXH cho người lao động có thể nộp hồ sơ ở cơ quan BHXH nơi hộ kinh doanh đặt địa chỉ hoặc nộp hồ sơ online trên hệ thống BHXH

Bước 3: Thực hiện quy trình đóng tiền

=> Hằng tháng, chủ hộ kinh doanh phải trích nộp phần tiền bảo hiểm của mình và khấu trừ phần đóng của người lao động để nộp lên cơ quan BHXH 

6. KẾT LUẬN:

Việc hộ kinh doanh đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động đã là trách nhiệm pháp lý bắt buộc phải tuân thủ. Hộ kinh doanh có quy mô nhỏ vẫn phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động. 

Việc tuân thủ đầy đủ nghĩa vụ không chỉ giúp xây dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp mà cũng bảo đảm được an sinh xã hội, hạn chế rủi ro về mặt pháp lý.

Nếu bạn gặp khó khăn trong việc nắm bắt các thủ tục phức tạp hay muốn đảm bảo quy trình kê khai, nộp bảo hiểm luôn chính xác, đúng hạn, hãy để BeePro đồng hành cùng bạn. Với kinh nghiệm chuyên sâu trong lĩnh vực kế toán và BHXH, Bee Pro sẽ giúp bạn đơn giản hóa mọi thủ tục, để bạn có thể an tâm tập trung vào hoạt động kinh doanh.